Van thuis uit laat ik voor de laatste keer iets van me horen. Intussen genoten van een lekkere verse boterham met kaas, puree en hespenrolletjes. Het wc-papier in het toilet mogen gooien, gewoon iedereen begrijpen en niet dagelijks meerdere grote en kleine verrassingen doorstaan. Een badkamer zonder schimmel en een bed voor mij alleen. Ik ben wel al een paar keer bijna door het rood gefietst en heb soms de reflex om te eten uit een ander zijn bord, maar stilletjesaan ben ik mijn oude leven terug helemaal gewoon.
Gedurende mijn verblijf had ik af en toe wat kritische bedenkingen die ik net iets minder makkelijk durfde delen. Maar ik vertel jullie wel graag het hele verhaal.
Ik begin met het hele gedoe rond Mao. Hou u vast. De man heeft met de hele culturele revolutie meer doden op zijn geweten dan het hele nazi regime en het is nog minder lang geleden. BAM, voor wie dat nog niet wist. Maar hij ligt wel opgebaard in een kist gewikkeld in de nationale vlag. De dag dat we hem bezochten was een hele belevenis. We hebben die dag wel 15 keer een security check doorstaan en niet van het simpele soort. Eigenlijk moesten we elke keer als we met de metro reden onze bagage laten checken. Maar die stewards zijn zo lui dat je met gemak een kapmes of twee kan binnensmokkelen. Gewoon kwestie van het op je te houden want het fouilleren is eerder het zachtjes aanraken van je jas. Maar als je dus bij Mao binnen wil niet, dan moet al je bagage elders worden gestockeerd en wordt het weinige dat je mee hebt binnenstebuiten gekeerd. Het neerleggen van een bloem lieten we aan ons voorbijgaan en zo kwamen we snel bij de glazen kist. Stilstaan is er verboden dus het ging zo snel dat ik niet de kans had om te controleren of hij weldegelijk een puist op zijn kin had en het dus de echte was. Ik snoot mijn neus eens goed en stopte mij zakdoek terug in mijn zak en tegen dan was het al voorbij. Voor wie geen buste, bord, of sleutelhanger wou kopen toch. Jammer dat ik al zoveel souvenirs had.
De Chinezen zelf hebben een dubbel gevoel bij Mao, horen we altijd. Dat ze trots op hem zijn maar de culturele revolutie ook wel als een slechte tijd aanzien. Daar was hier alvast niet veel van te merken. En toen we het er over hadden met een studente fluisterde zij heel stil: "There has been a very bad time once in China, not so long ago." Maar toen ik vroeg naar haar idee over het huidige beleid werd het plots volledig stil.
De Chinezen zelf hebben een dubbel gevoel bij Mao, horen we altijd. Dat ze trots op hem zijn maar de culturele revolutie ook wel als een slechte tijd aanzien. Daar was hier alvast niet veel van te merken. En toen we het er over hadden met een studente fluisterde zij heel stil: "There has been a very bad time once in China, not so long ago." Maar toen ik vroeg naar haar idee over het huidige beleid werd het plots volledig stil.
Het klinkt heel logisch als ik het nu zo neerschrijf, maar toch. Alles valt voor mij te kaderen in één feit: de Chinezen zijn niet kritisch. Ze worden het nooit geleerd en blijkbaar is kritisch zijn niet in de mens ingebakken, want ze zijn het niet. Zouden ze het wel zijn zouden ze toch niet met z'n allen staan aanschuiven om twee seconden hun oude leider te zien, zouden ze toch net iets meer in opstand komen tegen al wat oneerlijk is en zou de traditionele geneeskunde zo niet floreren. Want ja, ook dat valt hierin te kaderen. Er mag dag nog een hoop aan wetenschappelijk bewijs zijn voor de westerse geneeskunde, toch gaan patiënten nog massaal naar de kruidendokters. En nog meer. Wij worden zeven jaar lang opgeleid om zo kritisch mogelijk te zijn, om alles wat we leren en lezen om te draaien, te toetsen, tot we zeker zijn dat het waar is. Maar dat geldt dus niet voor onze Chinese collega's. Toen op een bepaald moment het gespreksonderwerp op traditionele geneeskunde viel en ik vroeg wat Jessica (één van onze Chinese vriendinnen) er van dacht was het enige antwoord dat ik kreeg: ik ben daar helemaal niet zo goed in, ik kan daar weinig van zeggen. Ondanks dat haar moeder de traditionele geneeskunde beoefende had ze zich nog totaal geen idee gevormd wat ze hier later zelf mee ging doen. Hoe ze hier als westerse geneesheer tegenover stond. Ze beschouwde het als iets buiten haar opleiding, buiten haar beroep. Niet dat ik dacht dat ze heel erg tegen zou zijn, maar een beetje een genuanceerder antwoord had ik wel verwacht.
En zo kabbelt alles gewoon verder.
En zo kabbelt alles gewoon verder.
Volgend beeld vat het mooi samen. Het is heel hip in Beijing om jassen of truien te dragen met een sprekende tekst op de rug. Deze dame had de hare alvast prachtig gekozen in het oog van mijn blog. Of ze de tekst eigenlijk zelf al goed gelezen had vroeg ik mij stiekem toch wel af.
Maar er is ook een grote keerzijde, een ander verhaal. Als in België en Europa alles draait om het individu, als iedereen hier de beste job wil, de leukste hobby's, het gezelligste gezin, het hoogste loon en er het mooist wil uitzien. Dan geldt dit alleszins niet voor de Chinezen. Het gemeenschapsgevoel is er nog sterk aanwezig, het draait niet om de beste te zijn, het draait om de groep. Collega's zijn heel familiair met elkaar, overal helpen mensen anderen. Talloze keren kwam er gewoon iemand op ons afgestapt om te tolken als overduidelijk bleek dat we ergens aan het sukkelen waren. En als er in ons land vluchtelingen niet mogen zwemmen, hoofddoeken om de zoveel keer het onderwerp van debat zijn en homo's in onze hoofdstad soms schrik hebben om buiten te komen, dan kan ik dat aan geen enkele Chinees uitleggen. Discriminatie is geen optie, meerdere moslima's zag ik met alle gemak op de bus babbelen met een niet-gesluierde Chinees. En in elke stad is ergens wel een islamitische wijk waar vredig met de andere Chinezen wordt samengewoond. Want als je zoveel beter je eigenbelang kan relativeren, waarom zou je dan toch ruzie maken?
Ik ben ontzettend benieuwd wat er van het land gaat worden, nu al spits ik mijn oren als ik ergens het woord China hoor, het zal altijd een speciaal plekje in mijn hart hebben. En de twee maand lang zijn een enorme bagage extra aan mijn rugzak toegevoegd. Een fantastische ervaring die me ongetwijfeld een stukje veranderd heeft.