Na de welkomstceremonie op onze eerste dag begon ik
twee weken geleden op de TCM-afdeling, heel nieuwsgierig naar wat me te
wachten stond. Ik ken acupunctuur wel een beetje als concept maar met de andere
aspecten van traditionele Chinese geneeskunde
was ik nog niet echt in aanraking gekomen. Meteen werd ik voorgesteld aan de
drie dokters waar ik de komende dagen bij zou staan en kreeg een boek
toegestopt (in het Engels, hoera!), hierin werd de basis van TCM uitgelegd. Zo
maakte ik kennis met de yin-yangtheorie
en een heleboel andere concepten. Kort samengevat: bij een gezond persoon zijn
yin en yang in een perfect evenwicht, bij een ziek persoon is dit evenwicht
verstoord door een teveel of een tekort aan yin of yang. Door middel van traditionele
Chinese geneeskunde moet dit evenwicht dan hersteld worden, om zo genezing te
bekomen.
Na deze korte introductie volgde ik
enkele consultaties mee op TCM. Deze verlopen een beetje anders dan in België:
de dokter luistert heel kort naar de klachten van de patiënt en gaat vervolgens
over naar de belangrijkste diagnostische middelen in TCM: de inspectie van de tong en het voelen van de
pols. Daarmee kan vastgesteld worden welke aandoening de patiënt heeft en
aan welk orgaan er iets mankeert. Een rode tong betekent bijvoorbeeld dat er
teveel warmte in je lichaam zit, een tong met bleek beslag wijst dan weer op
een miltprobleem en een rode tip is een teken dat je hart overuren aan het
draaien is. Zo is de tong geconnecteerd met alle organen van het lichaam. De
pols vertelt ook veel en die leerden we op een professionele manier te voelen:
met drie vingers, eerst zacht voelen, dan wat harder en doorduwen voor het
einde.
Over naar de behandeling dan: afhankelijk
van je klachten - en eigenlijk vooral van waar je binnenstapt - word je
geholpen met Chinese kruiden,
acupunctuur, cupping (warme glazen bokalen die vacuum trekken op je rug) of moxibustion (hierbij wordt een kruid
verbrand en in een houten bakje op je buik of rug gezet). We hebben onze ogen
toch wel uitgekeken: hoe al die Chinezen die met het volste vertrouwen en gemak
op tafel gaan liggen en zich laten volsteken met naalden of vol laten plaatsen
met glazen bollen.. het is eens wat anders dan een pilletje voorschrijven.
Een korte beschrijving van de aanpak van
frequente problemen:
- Droge
ogen - om een of andere reden blijkbaar een zeer vaak voorkomend fenomeen
- kunnen behandeld worden met Chinese
kruiden (meer bepaald een aftreksel van gojibessen en chrysanten). Acupunctuur
of stomen in het oog met weer een ander kruid, dat helaas een beetje een
piskleur heeft, schijnt ook te werken.
- Hoge
bloeddruk en inwendige warmte worden verholpen door met een klein naaldje
te prikken in de bovenkant van het oor en wat bloed af te laten – hierdoor kan
de warmte naar buiten.
- Constipatie
wordt opgelost door tien centimeter lange naalden (echt waar!) in de buik te
steken. (Hierop werd Katrien een beetje ongemakkelijk, gelukkig zagen we geen
darmvocht naar buiten komen)
- Een
te lang uitblijvende menstruatie kan gemakkelijk weer op gang geholpen
worden door stukjes chirurgische draad te injecteren in de buik.
- Acne
wordt behandeld door middel van blood cupping – met een klein naaldje wordt
verschillende keren in de rug geprikt waarna er opgewarmde glazen bollen worden
over geplaatst en het bloeden wordt gestimuleerd.
- Hartproblemen
(zoals pijn op de borst) worden verholpen door Chinese kruiden, meer bepaald
een mengsel van salvia en ginseng – dit is hier zeer populair en verbetert
volgens de TCM-leer de hartcirculatie – zelfs bij een echt hartinfarct bestaat
er een verwante behandeling met kruiden.
- Hooikoorts
wordt aangepakt door een tien centimeter lange naald op een bepaalde plaats in
de kaak te steken. Hierbij zoekt de dokter een specifieke zenuwknoop in de
diepte. Dit vergt zeer veel ervaring, de patiënten komen dan ook van heinde en
verre om deze speciale behandeling te krijgen.
We hadden toch wel wat vragen bij de
effectiviteit en vooral de veiligheid van sommige praktijken – niet alleen voor
de patiënten maar ook voor de dokters: er wordt hier nogal losjes omgesprongen
met acupunctuurnaalden en steriliteit kennen ze ook niet echt. Ook intrigeert
het ons dat TCM en westerse geneeskunde hier in hetzelfde ziekenhuis worden
beoefend, want voor ons zijn de twee theorieën echt niet te rijmen met elkaar.
Of er veel wordt samengewerkt is ons nog niet echt duidelijk: als we navraag
doen blijkt dat de meeste patiënten op TCM terechtkomen nadat ze westerse
geneeskunde hebben geprobeerd – volgens hen zonder resultaat. Op onze
voorlaatste dag kwam er een klas Chinese geneeskundestudenten op kijkstage en
zij moesten in ieder geval nogal lachen toen we hen vroegen of ze TCM later
zouden gebruiken in hun praktijk of er zelfs maar naar verwijzen. We zullen op
onze komende stages zeker vragen hoe ze daar de samenwerking zien.
Kortom: een kennismaking met een totaal
andere visie op geneeskunde dan bij ons –interessant maar vooral confronterend.
Goed om eens te zien maar niet meteen om te gebruiken in onze latere loopbaan!
Brr, ik krijg er toch de koude rillingen van! Maar de oeroude traditie laat toch lijken dat er iets van aan is... :)
BeantwoordenVerwijderenx tine
ok, we proberen hier een en ander uit bij onze kinderen, maar zelf voelen we ons niet geroepen (grapje). Toch benieuwd of er soms wel echt bewezen resultaten worden geboekt? Misschien toch iets van te leren ?! En hoe staan de patiënten tegenover dit alles als het toch niet blijkt te werken?
BeantwoordenVerwijderenZijn er psychologen, maatschappelijk werkers, gezondheidspromotors, diëtisten , kinesisten ...e.d. vlot consulteerbaar?
Boeiend allemaal !
Veel leerplezier!
(nonkel)Koen en (tante) Veerle
Bedankt voor de kritische vragen uit de Nijverheidsstraat.
BeantwoordenVerwijderenOf je iets nu al eeuwen doet of niet lijkt mij weinig verband te hebben met of het al dan niet werkzaam is. Ze doen dat al duizenden jaren, maar wanneer zijn de Chinezen echt gezonder geworden en langer beginnen leven? Dat zal vrees ik wel geweest zijn toen de Westerse geneeskunde zijn intreden deed.
Behalve yin en yang zijn er namelijk nog een heel aantal andere theorieën, zo is de milt verbonden met de ogen en als je een miltprobleem hebt dan kan dat gevolgen hebben voor je ogen. Ik heb echter in mijn 7-jarige opleiding nooit over een stof of een anatomische structuur gehoord die die twee met elkaar verbindt. Moest er dus iets van aan zijn van de hele theorie dan zouden daar toch wel al meer bewijzen van moeten zijn.
Je kan ook geen combinatie maken, want de theorieën spreken elkaar echt tegen. Ik kan niet aan een patiënte met acne uitleggen dat haar poriën verstopt zitten en dat bacteriën daar gebruik van maken, maar dan als behandeling voorschrijven dat ze wat bloed moet laten afzuigen op haar rug.
Voor de therapieën geldt inderdaad dat er wel een paar dingen werkzaam zijn. De kruiden zijn geen snoepjes, daar zit iets in. Maar hoeveel van wat dat is niet duidelijk, want echt precies afgewogen wordt het niet (we zijn ook in de apotheek geweest). Niet te vergelijken dus met wat er in de Westerse geneeskunde wordt geproduceerd. En wist je dat de frequentste oorzaak van acuut leverfalen in China het gebruik van Chinese kruiden is?
Naar acupunctuur is er al heel wat onderzoek gebeurd, voornamelijk bij patiënten met pijn (migraine, rugpijn, kniepijn). Het besluit is dat acupunctuur beter werkt dan niks doen. Maar als de acupunctuur in een studie wordt vergeleken met valse acupunctuur (naalden prikken waar er zogezegd geen energiebanen lopen) dan blijkt dat beiden even goed werken. We kunnen dus besluiten dat acupunctuur een hoog placebo-effect heeft bij pijn. Maar als een patiënt er echt van overtuigd is dat 5 onzevaders bidden ook helpt zal dit evengoed werkzaam zijn. Maar met die 5 onzevaders zijn er net iets minder risico's op prikaccidenten.
En tot slot: de patiënten geloven er inderdaad in, daarom komen ze. De yin en yang theorie zit hier echt ingebakken in de cultuur, het maakt deel uit van de maatschappij, de mensen geloven er echt in. Zo blijken de patiënten op oftalmologie met rode ogen regelmatig te vragen of dit komt door een te veel aan warmte (yang). De oftalmoloog bevestigt dit dan maar, dat is het gemakkelijkste en zegt dat de oogdruppels die hij voorschrijft meer yin bevatten (ze voelen ten slotte ook koud aan als je ze druppelt), alhoewel hij hier zelf niet van overtuigd is.
Ik denk dat dit het niet gemakkelijk maakt als arts, want zeker niet elke behandeling kan je zo in het plaatje doen passen als die van de rode ogen. Echte therapietrouw kan je pas bekomen als de patiënt goed begrijpt wat er gaande is en wat de rol is van de therapie die jij voorschrijft.
Veel patiënten gaan hier dan ook naar de traditionele geneeskunde als de westerse niet heeft gewerkt. Dat is jammer, want de westerse geneeskunde werkt vaak in stapjes: eerst de minst invasieve therapie, werkt dat niet dan kunnen we iets sterkers voorschrijven. Zo ook bij de acne, daar is een hele goed behandeling voor, maar die heeft ook wel wat bijwerkingen, dus zal je pas krijgen na het testen van minder gevaarlijke medicatie en dus even wachttijd. Als je niet terugkeert naar de dermatoloog maar wel naar de traditionele geneeskunde wordt die goede therapie je ontzegd. Ik heb veel meisjes gezien met een lelijk aangezicht vol puisten en ben er van overtuigd dat dit absoluut niet zo zou zijn moesten ze een westerse behandeling krijgen.
Voor de laatste vraag: momenteel heb ik alleen nog maar verpleegkundigen en dokters gezien, het is niet zo eenvoudig om hier tussen al het Chinees te proberen begrijpen wat er op medisch vlak gebeurt, laat staan dat ik vragen kan stellen over andere disciplines. Maar moest het eens aan bod komen zal ik er zeker naar vragen.
Dank voor dit uitgebreide en onderbouwde antwoord !
BeantwoordenVerwijderengroetjes, tante Veerle